Συνέντευξη με τον Γιάννη Ζένιο
Το κοινοβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν το πρώτο σε ολόκληρη την Ευρώπη το οποίο ψήφισε υπέρ του νόμου για την τοποθέτηση ΑΕΑ. Έχει περάσει πάνω από μια δεκαετία τώρα που υπάρχει αυτός ο νόμος στην Κύπρο, καθιστώντας την τοποθέτηση του ΑΕΑ υποχρεωτική σε διάφορους δημόσιους χώρους.
Αυτή η υποχρέωση εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα.
Ζητήσαμε από τον κ. Ιωάννη Ζένιο, διευθυντή εκπαίδευσης να μας εξηγήσει, πως αντιλήφθηκε το κοινό αυτό το νόμο και ποιοί τομείς επηρεάστηκαν από αυτόν;
Είναι γεγονός ότι τότε, το 2008, να περάσει ένας τέτοιος νόμος ήταν μια μεγάλη έκπληξη για την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Έκανε σχεδόν κάθε χώρα να αμφισβητήσει τη θέση της πάνω σε ένα τόσο σημαντικό θέμα.
Η ίδια έκπληξη προήλθε και από τον ιατρικό τομέα εδώ στην Κύπρο. Οι γιατροί αμφισβητούσαν την ασφαλής χρήση ενός AΕΑ από πρώτους βοηθούς ή άλλους διασώστες που δεν ήταν επαγγελματίες στο τομέα της ιατρικής.
Όπως κάθε νέο πράγμα, οι άνθρωποι το αμφισβητούν, μέχρι να “δουν” ή να “ακούσουν” αποτελέσματα.
Ο νόμος επηρέασε κυρίως τους χώρους όπου υπήρχε διακίνηση πέραν των πεντακοσίων ατόμων καθημερινά όπως οι υπεραγορές, τα εμπορικά κέντρα και οι αίθουσες συνεδριάσεων. Το σημαντικότερο ήταν ότι είχαμε παρατηρήσει ότι και άλλοι τομείς άρχισαν να εφαρμόζουν το συγκεκριμένο νόμο ταχέως, ειδικότερα οι τράπεζες, τα γυμναστήρια και τα ξενοδοχεία. Ήταν οι πρώτοι οργανισμοί/επιχειρήσεις που αποφάσισαν να αγοράσουν ένα ΑΕΑ και να εκπαιδεύουν συνεχώς τους υπαλλήλους τους για τη χρήση του.
Είχατε κάποιες επιπλοκές ή προβλήματα όταν αρχικά ξεκινήσατε τα εκπαιδευτικά προγράμματα για τη χρήση του Αυτόματου Εξωτερικού Απινιδωτή (ΑΕΑ);
Η πρώτη οργανωμένη ομάδα που έδειξε ενδιαφέρον για το πρόγραμμα του ΑΕΑ εδώ στην Κύπρο, ήταν ο Σύνδεσμος Οδοντιατρικής Αμμοχώστου. Ήταν μια ομάδα οδοντίατρων, καθώς και ένας χειρούργος και ένας παιδίατρος.
Μας έπαιρναν τηλέφωνο από τα νοσοκομεία απλά για να μας πουν ότι ήταν λάθος και απαράδεκτο να μαθαίνουμε σε οδοντίατρους τη χρήση του ΑΕΑ.
Τον καιρό εκείνο δεν ήταν οικείο στους επαγγελματίες στον τομέα υγείας, όχι μόνο εδώ στην Κύπρο αλλά και σε πολλές άλλες χώρες, ότι αυτός ο εξοπλισμός, ο απινιδωτής, προοριζόταν να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο από ιατρικό προσωπικό αλλά και από εκπαιδευμένους διασώστες από το κοινό.
Αυτό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που είχαμε να αντιμετωπίσουμε προωθώντας τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα για τον απινιδωτή (ΑΕΑ).
Κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους, (περίπου το 1999), είχα μια εκπαίδευση στο σταθμό του μετρό στην Αθήνα. Γιατροί, ακόμη και καρδιολόγοι μου τηλεφωνούσαν και με ρωτούσαν ¨Γιατί εκπαιδεύεις το προσωπικό του μετρό; Η χρήση του απινιδωτή είναι δική μας δουλεία!¨
Η απάντηση μου σε αυτούς τότε ήταν ¨Μην φοβάστε, με την σωστή εκπαίδευση του κοινού για τη χρήση του Αυτόματου Εξωτερικού απινιδωτή (ΑΕΑ), εσείς θα έχετε περισσότερη δουλεία. Αυτοί που πρέπει να ανησυχούν είναι οι νεκροθάφτες, αφού πλέον θα έχουν λιγότερη δουλεία να κάνουν. Έχουμε λίγα λεπτά για να δράσουμε και να βοηθήσουμε κάποιον με καρδιακή ανακοπή και εσείς δεν θα είστε εκεί ως καρδιολόγος για να βοηθήσετε αυτό το άτομο που έχει ανάγκη. Πιθανότατα θα είστε στο γραφείο σας εξετάζοντας τους ασθενείς σας. Από την άλλη πλευρά το προσωπικό του σταθμού του μετρό θα είναι ένα λεπτό μακριά από οποιοδήποτε περιστατικό καρδιακής ανακοπής και αυτοί είναι οι άνθρωποι που θα κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. ¨
Τους πρώτους τρείς μήνες που άρχισε να λειτουργεί ο σταθμός του μετρό, το εκπαιδευμένο προσωπικό αναζωογόνησε ένα θύμα από καρδιακή ανακοπή και του έσωσε τη ζωή.
Παρ ‘όλα αυτά, είμαστε ευτυχείς που τώρα πλέον, οι επαγγελματίες του ιατρικού τομέα και το κοινό κατανοούν τα οφέλη από την ύπαρξη ΑΕΑ κοντά, ακόμα και δίπλα από το σπίτι μας ή σε μια πολυκατοικία και στο χώρο εργασίας μας όπου περνάμε μερικές από τις πιο αγχωτικές ώρες της ζωής μας.
Άρα ποιοι θα έπρεπε να έχουν ΑΕΑ;
Ο νόμος N.110(I)2008 αναφέρει ότι οι συσκευές ΑΕΑ πρέπει να τοποθετούνται σε δημόσιους χώρους όπως αεροδρόμια, λιμάνια, οργανωμένες αθλητικές εγκαταστάσεις, πισίνες, τράπεζες και ξενοδοχεία. Επίσης, οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία, οργανισμός ή ιδιωτική επιχείρηση στην οποία απασχολούνται ή διακινούνται περισσότεροι από 500 άνθρωποι την ημέρα, υποχρεούται από το νόμο να έχει στη διάθεσή του μια συσκευή ΑΕΑ για κάθε κατάσταση έκτακτου περιστατικού.
Αλλά εγώ λέω, ας ξεχάσουμε τι προνοεί ο νόμος. Υπάρχουν αρκετές μικρές εταιρείες με 5 ή 10 υπαλλήλους που έρχονται συνεχώς για εκπαίδευση για τη χρήση του απινιδωτή.
Γιατί αυτές οι μικρές εταιρείες επιθυμούν να αγοράσουν μια συσκευή ΑΕΑ;
Λόγω απλών στατιστικών. Οι πιθανότητες επιβίωσης χωρίς ΑΕΑ ανέρχονται σε λιγότερο από 5%. Εάν όμως χρησιμοποιηθεί ο απινιδωτής μέσα σε μόνο λίγα λεπτά, οι στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης δείχνουν ποσοστά επιβίωσης μεταξύ 50% – 70%.
Είναι μια σημαντική επένδυση για την πρόληψη και αποτροπή της κύριας αιτίας θανάτου στην Ευρώπη, δεν νομίζετε;
Τι λέτε σε εκείνους που έχουν συσκευή ΑΕΑ και δεν την έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ;
Προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο και ελπίζουμε για το καλύτερο!
Όταν ολοκληρώσω μια εκπαίδευση, λέω συνήθως ¨Σας εύχομαι να μην χρειαστεί να το χρησιμοποιήσετε ποτέ!¨. Είναι από τις λίγες εκπαιδεύσεις στις οποίες μπορεί κάποιος να πάρει πιστοποίηση κατάρτισης και να μην μπορεί μετά να εξασκήσει τις γνώσεις του.
Αυτό είναι το νόημα, να έχουμε τη γνώση, αλλά να ελπίζουμε ότι δεν θα χρειαστεί να τη χρησιμοποιήσουμε ποτέ.
Ταυτόχρονα, είναι σημαντικό να είστε πάντα προετοιμασμένοι. Θυμηθείτε το νόμο του Murphy, «ότι μπορεί να πάει στραβά, θα πάει στραβά».
Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί κάτι τέτοιο, είναι να προσπαθήσουμε να μην επιτρέψουμε στα πράγματα να πάνε λάθος.
Όμως πως μπορεί αυτό να αποτραπεί;
Πολύ απλά, ακολουθήστε τις οδηγίες. Υπάρχει μια διαδικασία, η οποία σας λέει πως να επιθεωρήσετε τη συσκευή του ΑΕΑ και τον ικανοποιητικό αριθμό συμμετεχόντων που πρέπει να εκπαιδευτούν.
Αυτό θα μειώσει την πιθανότητα κάτι να πάει ανάποδα. Σίγουρα, δεν καταργεί αυτή την πιθανότητα, τίποτα δεν μπορεί να την εξαφανίσει. Διασφαλίζει όμως ότι κάθε ιδιοκτήτης, διαχειριστής και πρώτος βοηθός έχει καθαρή συνείδηση, προσπαθώντας να κάνει ό, τι είναι σωστό για τους άλλους, καθώς θα θέλαμε και άλλοι να κάνουν ό, τι είναι σωστό για εμάς.
Πως αντιμετωπίζουν σήμερα οι οργανισμοί/επιχειρήσεις αυτό το νόμο;
Οι πιο σοβαρές επιχειρήσεις και οργανισμοί εφαρμόζουν τις διαδικασίες και τις ακολουθούν κατά γράμμα.
Συχνά, οι πιο μικροί οργανισμοί/επιχειρήσεις είναι εκείνες που δεν έχουν ούτε τη σωστή νοοτροπία ασφάλειας αλλά ούτε σε ορισμένες περιπτώσεις τα χρήματα είτε για την αγορά συσκευής απινιδωτή είτε για να εκπαιδεύσουν τους ανθρώπους τους.
Πλέον σήμερα, η τιμή μιας συσκευής απινιδωτή είναι παρόμοια με την τιμή ενός i-phone. Παρόλα αυτά, Μια συσκευή ΑΕΑ θα διαρκέσει περισσότερο από μια δεκαετία και θα έχει λιγότερα έξοδα συντήρησης.
Τι θα συνιστούσατε σε εκείνους που δεν έχουν συσκευή ΑΕΑ;
Πρώτον, το κόστος μιας συσκευής ΑΕΑ τώρα πια δεν είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα όπως ήταν πριν από 10 χρόνια, που σημαίνει ότι το κόστος δεν είναι τόσο μεγάλο όσο ήταν παλιά. Σήμερα, στα μάτια όλων μας, η «τιμή της ζωής» έχει γίνει πολύτιμη. Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος για τον οποίο οι εταιρείες επενδύουν περισσότερο στην ασφάλεια και λαμβάνουν τις κατάλληλες προφυλάξεις, καθώς αποτελούν σήμερα ένα ουσιαστικό μέρος της κουλτούρας ασφάλειας. Όλοι ελπίζουν ότι δεν θα χρειαστεί ποτέ, αλλά τουλάχιστον όταν θα έρθει η στιγμή που θα χρειαστεί, οι άνθρωποι θα αναγνωρίσουν ότι αυξήσαν τις πιθανότητες να βοηθήσουν κάποιον στον υψηλότερο δυνατό βαθμό.
Έτσι λοιπόν, ναι, η συμβουλή μου είναι να επενδύσετε σε μια συσκευή ΑΕΑ και να διασφαλίσετε ότι οι άνθρωποι σας είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι στη χρήση μιας τέτοιας συσκευής, καθώς και να είναι σε θέση να παρέχουν τις απαραίτητες πρώτες βοήθειες σε περίπτωση καρδιακής ανακοπής.
