Όταν κάποιος αιμορραγεί από μια μεγάλη αρτηρία η μια μεγάλη φλέβα, μια σημαντική ποσότητα αίματος μπορεί να χαθεί γρήγορα. Εκτιμάται ότι με βαριά αιμορραγία ένας ενήλικας μπορεί να χάσει το 40% του αίματος του μέσα σε 3-4 λεπτά. Με αυτή την μεγάλη απώλεια αίματος, το σώμα δεν μπορεί πλέον να συνεχίσει, με αποτέλεσμα να υποστεί Υποβολαιμικό Σοκ. Το Υποβολαιμικό Σοκ συμβαίνει όταν το κυκλοφοριακό σύστημα δεν λειτουργεί σωστά λόγω του χαμηλού όγκου αίματος όπου αν δεν το φροντίσει κάποιος άμεσα τότε ο ασθενής θα πεθάνει.
Η αποτροπή της απώλειας μεγάλου όγκου αίματος είναι πολύ σημαντική για να σωθεί μια ζωή. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (ERC- European Resuscitation Council) αναφέρει στις κατευθυντήριες γραμμές του «Όταν η άμεση πίεση σε ένα τραύμα δεν μπορεί να ελέγξει μια σοβαρή αιμορραγία, πρέπει τότε να χρησιμοποιούνται αιμοστατικοί επίδεσμοι και ίσχαιμής περίδεση…». Αυτό υποστηρίζεται πλήρως από το την Διεθνή Επιτροπή Συνδέσμου για την Αναζωογόνηση (ILCOR – international Liaison Committee on Resuscitation).
Ολοκληρωμένη πρακτική για την ορθή χρήση των ίσχαιμής περίδεσης, συμπεριλαμβάνεται στο εκπαιδευτικό μας σεμινάριο First Aid at Work!
Αυτή η δήλωση υποστηρίζεται από πληθώρα στοιχείων από στρατιωτικές έρευνες όπως και έρευνες σε πολίτες, αποδεικνύοντάς την αποτελεσματικότητα της ίσχαιμής περίδεσης όταν υπάρχει μια σοβαρή και απειλητική για τη ζωή αιμορραγία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οι στρατιώτες να προμηθεύονται από τον στρατό ίσχαιμή περίδεση και να είναι υποχρεωμένοι να την έχουν μέσα στο κουτί Πρώτων Βοηθειών τους, όπως επίσης και η απαιτούμενη εκπαίδευση των στρατιωτών για τη σωστή τους χρήση. Η χρήση της ίσχαιμής περίδεσης είναι πλέον διαδεδομένη στις στρατιωτικές επιχειρήσεις, αφού η χρήση τους μπορεί να σώσει ζωές κατά την διάρκεια σοβαρού τραύματος.
Τι έχει αλλάξει;
Το πρώτο βήμα όταν περιποιείστε ένα σοβαρό τραύμα είναι να ασκείτε άμεση πίεση. Με αυτό το τρόπο είναι πιθανόν να σταματήσει η ροή του αίματος. Από την άλλη όμως εάν η ροή του αίματος δεν μπορεί να σταματήσει με αυτή τη μέθοδο, η ίσχαιμής περίδεση έχει πλέον εισαχθεί ως επιπρόσθετη επιλογή για τη θεραπεία μιας σοβαρής αιμορραγίας.
Προηγουμένως η χρήση της ίσχαιμής περίδεσης αποτελούσε ως έσχατη λύση λόγω του ότι σταματάει τη ροή αίματος κάτω από τον επίδεσμο. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούσε να σκοτώσει τον ιστό, οδηγώντας σε ενδεχόμενη απώλεια του άκρου. Ωστόσο περαιτέρω έρευνες έχουν δείξει ότι η ανεξέλεγκτη αιμορραγία είναι η πιο πιθανή αιτία θανάτου τόσο σε στρατιώτες όσο και σε απλούς πολίτες. Οι μελέτες δείχνουν ότι μέχρι και το 50% των στρατιωτικών θανατηφόρων και το 39% θανατηφόρων ατυχημάτων σε πολίτες οφείλονται σε ανεξέλεγκτη απώλεια αίματος. Επιπλέον οι κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβούλιού Αναζωογόνησης (2015) αναφέρουν ότι οι αιμοστατικοί επίδεσμοι και η ίσχαιμής περίδεση πρέπει να χρησιμοποιούνται όταν η άμεση πίεση στο τραύμα δεν είναι δυνατή ή αποτελεσματική.
Η άμεση πίεση παραμένει η αρχική επιλογή φροντίδας ενός τραύματος καθώς στην πλειονότητα των περιπτώσεων μπορεί να ελέγξει μια αιμορραγία.
Περαιτέρω αλλαγές στις νέες Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές ανάνηψης σχετικά με την αιμορραγία.
Οι κατευθυντήριες γραμμές ενθαρρύνουν την χρήση του SEPT:
- Sit (Καθίστε)
- Examine (Εξετάστε)
- Pressure (Ασκείστε πίεση)
- Dress (Τοποθέτηση επιδέσμου)
Αυτά τα βήματα πρέπει να είναι η πρώτη διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσετε όταν υπάρχει αιμορραγία. Πιο κάτω θα βρείτε επιπλέον πληροφορίες για το κάθε βήμα:
Βάλτε τον ασθενή να καθίσει ή να ξαπλώσει
Εκτιμήστε την θέση του τραύματος και την ποσότητα απώλειας αίματος. Μόλις γίνει αυτό μπορείτε να βρείτε την κατάλληλη θέση για τον ασθενή, είτε να καθίσει είτε να ξαπλώσει. Να παρακολουθείτε τον ασθενή για σημάδια καταπληξίας συμπεριλαμβανομένης της ζάλης. Αν παρατηρήσετε οποιαδήποτε συμπτώματα καταπληξίας σηκώστε τα πόδια του ψηλά.
Εξετάστε το τραύμα
Είναι ζωτικής σημασίας να εξεταστεί το τραύμα όσο το γρηγορότερο δυνατόν. Καθορίζοντας τον τύπο και την έκταση της αιμορραγίας όπως και το αν υπάρχουν ξένα αντικείμενα στο τραύμα. Εάν υπάρχουν ξένα αντικείμενα μην τα αφαιρέσετε, αντί αυτού να ασκήσετε πίεση απευθείας σε οποιαδήποτε πλευρά του αντικειμένου.
Ασκείστε πίεση
Εφαρμόστε άμεση πίεση και προσπαθήστε να ελέγξετε την αιμορραγία. Στην περίπτωση που αυτή η περιποίηση είναι επιτυχής και η αιμορραγία είναι υπό έλεγχο τότε μην σταματήστε να ασκείτε πίεση. Η συνεχής άσκηση πίεσης στο τραύμα πρέπει να εφαρμοστεί για άλλα 10 λεπτά, καθώς αυτό θα επιτρέψει τη δημιουργία θρόμβων.
Τοποθέτηση επιδέσμου
Αφού είστε σίγουροι ότι η αιμορραγία είναι υπό έλεγχο, τοποθετήστε τους επιδέσμους. Εάν το αίμα συνεχίζει να ρέει μέσα από τον επίδεσμο, τοποθετήστε άλλο ένα από πάνω. Αν η αιμορραγία συνεχίζει και το αίμα ρέει μέσα και από τον δεύτερο επίδεσμο τότε πρέπει να σκεφτείτε αν πρέπει να χρησιμοποιηθεί μια άλλη εναλλακτική λύση όπως τη εφαρμογή ίσχαιμής περίδεσης για να σταματήσει η αιμορραγία.
Σε περιβάλλον όπου είναι πιθανή μια καταστροφική αιμορραγία, η ίσχαιμη περίδεση και οι αιμοστατικοί επίδεσμοι πρέπει να υπάρχουν στο κουτί πρώτων βοηθειών και όλοι οι πρώτοι βοηθοί θα πρέπει να εκπαιδεύονται στη χρήση τους.
Στην EMP Medic First Aid συμπεριλαμβάνουμε το θέμα για την ίσχαιμη περίδεση, τόσο την επαγγελματική αλλά και της αυτοσχέδια εκδοχή, στα προχωρημένα εκπαιδευτικά σεμινάρια μας πρώτων βοηθειών. Εάν σας ενδιαφέρει να μάθετε περισσότερα για αυτό και να έχετε την κατάλληλη πρακτική τότε σας συνιστούμε να παρακολουθήσετε την τριήμερη εκπαίδευση First Aid at Work.
